Σάββατο 25 Ιανουαρίου 2014

Σχολική Βία: Μήπως γίνατε κι εσείς ποτέ μάρτυρας ενός τέτοιου φαινομένου?

Το θέμα που παραθέτω σήμερα είναι μεγάλων διαστάσεων και δεν αναλύεται σε ένα μόνο άρθρο. Υπήρξα και εγώ σαν μαθήτρια, (όπως και πολλοί από εσάς θεωρώ) μάρτυρες μιας τέτοιας κατάστασης). Η συζήτηση όμως με έναν μαθητή μου και η πλήρης περιγραφή, για το πώς ασκεί βία σε έναν συμμαθητή του, συγκεκριμένη παρέα στο σχολείο του, εδώ και πολλά χρόνια, ειλικρινά με σόκαρε. Ο μαθητής είναι Γ Λυκείου και η κατάσταση αυτή επαναλαμβάνεται από το γυμνάσιο με σωματική βία που έχει φέρει το θύμα πολλές φορές, κοντά στο θάνατο. Οι ερωτήσεις που ακολούθησαν από μένα ήταν κλασικές και αναμενόμενες, οι απαντήσεις του μαθητή μου όμως αφοπλιστικές.

"Γιατί το κάνουν? Τί το ξεχωριστό έχει αυτό το παιδί?"- "Τίποτε το ιδιαίτερο"

"Με ποιο τρόπο ασκείται?" - "Στην αρχή τον σπρώχνουν, τον ρίχνουν κάτω και μετά πέφτουν πολλά άτομα από πάνω του με αποτέλεσμα να μην μπορεί να αναπνεύσει. Πολλές φορές μετά απ'αυτό έχει λιποθυμήσει ή αιμορραγεί η μύτη του". 

"Δεν καταλαβαίνουν ότι μπορεί να του κοστίσει η ζωή του με αυτό?" - " Το κάνουν για πλάκα"

"Αν συνέβαινε κάτι σοβαρό στη υγεία του παιδιού αυτού, θεωρείς ότι θα το σταματούσαν?"- "Μπορεί ναι, για λίγο καιρό, αλλά μετα θα το ξαναέκαναν σε κάποιο άλλο παιδί".

"Γιατί δε μιλάτε στους καθηγητές?"- "Οι καθηγητές το ξέρουν, αλλά δεν κάνουν τίποτε"


  Η "ενδοσχολική βία",  "εκφοβισμός", ή "θυματοποίηση" , που έχει αρχίσει και γίνεται αντικείμενο συζήτησης τα τελευταία χρόνια και στην Ελλάδα, θεωρείται κοινωνικό πρόβλημα και ορίζεται ως μια κατάσταση κατά την οποία ασκείται εσκεμμένη και επαναλαμβανόμενη βία (λεκτική, σωματική, σεξουαλική)  και επιθετική συμπεριφορά, με σκοπό την επιβολή, την καταδυνάστευση και την πρόκληση σωματικού και ψυχικού πόνου, σε μαθητές από συμμαθητές τους, εντός και εκτός του σχολείου.




Γιατί και πώς εκδηλώνεται?
 Το φαινόμενο του εκφοβισμού και της βίας στα σχολεία, είναι σύνθετο και στην εκδήλωσή του συμβάλλουν ατομικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες. Ειδικότερα, ρόλο παίζουν, τα ατομικά χαρακτηριστικά του παιδιού (η πιο συνηθισμένη εικόνα για το θύμα που έχουμε, είναι ένα παιδί ήσυχο, που δεν μιλάει πολύ και δειλιάζει να εκφραστεί, και η εικόνα του θύτη ο "μάγκας" της τάξης,που του αρέσει να επιδεικνύεται) το οικογενειακό περιβάλλον και οι συμπεριφορές που παρατηρούνται σε αυτό, το κλίμα του σχολείου και η στάση των εκπαιδευτικών και των γονέων απέναντι στο πρόβλημα, η προβολή της βίας από τα ΜΜΕ, καθώς και γενικότερα κοινωνικά προβλήματα που επιτείνουν αντικοινωνικές συμπεριφορές.

Οι πιο συνηθισμένες εκδηλώσεις είναι:


  • σπρωξίματα, χειρονομίες, ξυλοδαρμός
  • φραστικές επιθέσεις, βρισιές, απειλές
  • κλοπές, καταστροφή προσωπικών αντικειμένων
  • σεξουαλική παρενόχληση
  • αποκλεισμός και απομόνωση από παρέες και ομάδες


Στην Ελλάδα, από ποσοστά ερευνών παρατηρείται ότι το 10-15% μαθητών πέφτει θύμα κάποιας μορφής βίας και οι μισοί από τους μαθητές θύματα δεν αναφέρουν πουθενά το περιστατικό.

Οι έντονες ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις στα παιδιά από την ενδοσχολική βία:

  • σχολική άρνηση
  • πολλές φοβίες
  • συχνή απουσία από το σχολείο
  • εμφάνιση άγχους και ανασφάλειας
  • υπάρχει περίπτωση εμφάνισης μαθησιακών δυσκολιών και άλλων ψυχοσωματικών προβλημάτων

Τα παιδιά θύτες:

  • είναι ενεργητικά και υπερδραστήρια
  • εμφανίζουν έντονη και πολλές φορές αναίτια επιθετικότητα
  • έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση και θέλουν να "τραβούν την προσοχή"
  • δεν έχουν ηθικούς ενδοιασμούς και τύψεις για τις πράξεις τους.
Ο εκπαιδευτικός οφείλει να προλαμβάνει τέτοια φαινόμενα με:

  • την ενίσχυση της φιλία και της συνεργασίας μεταξύ των μαθητών
  • την ενημέρωση και τη συζήτηση κανόνων συμπεριφοράς εντός και εκτός του σχολείου
  • την επίδειξη ιδιαίτερου ενδιαφέροντος στους νεοφερμένους μαθητές, ή μαθητές με ιδιαίτερες ανάγκες
  • την άσκηση συστηματικής εποπτείας σε όλους τους χώρους του σχολείου και ιδιαίτερα στους δυσπρόσιτους
Όσον αφορά την αντιμετώπιση, o εκπαιδευτικός:

  • θα πρέπει να προβεί σε συζήτηση του θύματος για τα συναισθήματά του και να το επιβεβαιώσει ότι δεν ευθύνεται εκείνο για την υπάρχουσα κατάσταση
  • να πείσει το θύμα "να σπάσει τη σιωπή του"
  • να ενημερώσει άμεσα τους γονείς του θύματος αλλά και του θύτη
  • να ενημερώσει τους υπόλοιπους εκπαιδευτικούς, καθώς και τον διευθυντή του σχολείο, για την αντιμετώπιση του φαινομένου και την πρόληψη παρόμοιων μελλοντικών καταστάσεων

Σάββατο 4 Ιανουαρίου 2014

Δυσορθογραφία, τί είναι? Ποια η διαφορά της από τη δυσλεξία?

Η δυσορθογραφία είναι μία από τις τρεις διαταραχές που αποτελούν τις Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες. Αφορά τη δυσκολία της γραφής σε επίπεδο λέξης και κατ' επέκταση πρότασης και παραγράφου.
Για να μπορέσουμε να εξηγήσουμε και να κατανοήσουμε τις δυσκολίες ενός μαθητή με δυσορθογραφία και να μπορέσουμε να τον βοηθήσουμε, θα πρέπει να γνωρίζουμε πώς ορίζεται η γραφή... Γραφή είναι η διαδικασία εγγραφής της φυσικής γλώσσας, με τη μορφή συμβόλων πάνω σε επιφάνεια υλικού φορέα. Η Νεοελληνική γλώσσα, ως απόγονος της αρχαίας ελληνικής, παρουσιάζει μία σύνθετη μορφή γραφής εξαιτίας των αλλαγών που δέχθηκε η δεύτερη σε διάφορες χρονικές περιόδους.
Η δυσορθογραφία είναι ειδική διαταραχή μάθησης της ορθογραφίας που συναντάται σε παιδιά με φυσιολογική νοημοσύνη και συχνά συνοδεύει τη δυσλεξία. Μπορεί, όμως να υπάρχει και μόνη της χωρίς να υπάρχουν εμφανείς δυσκολίες στην ανάγνωση.





Η διόρθωση των λαθών πρέπει να είναι ιεραρχικά δομημένη. Για παράδειγμα, απόλυτη προτεραιότητα θα πρέπει να δίνεται η διόρθωση των λαθών που αφορούν το άρθρο, με σκοπό να γίνει κατανοητό από το μαθητή/ μαθήτρια η έννοια του γένους και του αριθμού. Επίσης μεγάλη σημασία, θα πρέπει να δοθεί  σε λάθη που γίνονται στα καταληκτικά μορφήματα. Αντίθετα, λάθη που αφορούν τα διπλά σύμφωνα, δεν είναι ανάγκη να διορθώνονται από τη στιγμή που υπάρχουν και άλλα πιο σημαντικά. Από την άλλη, στον τομέα της ορθογραφίας, ο εκπαιδευτικός είναι ανάγκη να διορθώνει αντικαταστάσεις ή παραλείψεις.



Τέλος θα παραθέσω μια εμπειρία που μοιράστηκε μαζί μου μια καθηγήτριά μου, η οποία μας διηγήθηκε ένα περιστατικό με έναν μαθητή της δυσλεξικό και δυσορθογραφικό. Το παιδί δυσκολευόταν πολύ εξαιτίας της βαριάς δυσλεξίας που είχε και τα γραπτά του συνήθως δεν τα εξλεταζαν καν οι καθηγητής (εδώ είναι σκόπιμο να τονίσω, ότι είναι πολύ μεγάλο το ποσοστό των δασκάλων-καθηγητών που δεν μπορεί να αναγνωρίσει "σημάδια" μαθησιακών δυσκολιών). Με λίγα λόγια το παιδί ήταν σαν να μην υφίστατο στην τάξη σε επίπεδο διαγωνισμάτων και γραπτών ασκήσεων. Μια μέρα λοιπόν, αποφάσισε η καθηγήτρια αυτή, η οποία ειδικεύεται στα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες να διαβάσει ανώνυμα στην τάξη μια έκθεση του μαθητή αυτού και όλοι αναρωτιούνταν σε ποιόν άνηκε. Ο μαθητής φυσικά αποκαλύφθηκε και η εκπαιδευτικός αυτή έδωσε ένα πολύ σημαντικό μάθημα, για τον τρόπο που θα πρέπει να εξετάζεται ένας μαθητής με τέτοιες δυσκολίες και φυσικά πώς του αναπτερώνουμε το ηθικό τονίζοντάς του τις δυνατές του πτυχές.

Η digital καθημερινότητα και η επιρροή της στα παιδιά Η σχέση που έχουν τα παιδιά με το διαδίκτυο χτίζεται από πολύ μικρή ηλικία  και σε αυτ...